Via 'verbonden partijen' (samenwerkingsverbanden) werkt de gemeente samen met andere partijen om onze lokale ambities en doelen te bereiken.
Waarom samenwerking?
De gemeente Neder-Betuwe werkt al jaren intensief samen met andere gemeenten. Net als onze eigen organisatie dragen deze samenwerkingsverbanden bij aan het realiseren van onze lokale doelen en ambities. Samenwerkingsverbanden dienen dus een publiek belang.
De organisaties waarin wij deelnemen, dus onze verbonden partijen, maken voor ons beleid of voeren voor ons beleid uit. In principe zouden wij dat ook zelf kunnen doen. Er zijn vier redenen waarom wij een aantal van onze taken toch door een verbonden partij laten oppakken:
- via samenwerkingsverbanden kan worden samengewerkt aan beleidsuitdagingen die gemeentegrensoverschrijdend zijn of die voor meerdere gemeenten van groot belang zijn;
- sommige taken vragen specialistische kennis die onze eigen organisatie niet kan bieden;
- het beleggen van taken bij een samenwerkingsverband kan efficiënter/goedkoper zijn dan de taken in de eigen organisatie te beleggen, waardoor voor minder geld minstens dezelfde (maar vaak een hogere) kwaliteit geleverd kan worden;
- voor sommige beleidsterreinen is het wettelijk verplicht om een samenwerkingsverband op te richten.
Een bekend voorbeeld is de afvaldienst Avri die van de tien gemeenten in Rivierenland is. Samen de afvalinzameling regelen bespaart veel geld en is dus goed voor uw portemonnee. Avri kan op deze manier ook investeringen doen en met moderne middelen een goede kwaliteit afvalinzameling bieden. Een gemeente zou dit alleen nooit kunnen opbrengen. Voorbeelden van andere regionale samenwerkingsverbanden – en dus eigendom van de deelnemende gemeenten – zijn Regionaal Archief Rivierenland, Werkzaak, GGD Gelderland-Zuid, Omgevingsdienst Rivierenland en Veiligheidsregio Gelderland-Zuid.
Onze ambtelijke organisatie zorgt ervoor dat de afstemming tussen gemeente en regionale samenwerkingsverbanden goed verloopt.
Wat is een verbonden partij precies?
Een verbonden partij is een privaat- dan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een financieel én bestuurlijk belang heeft:
- de gemeente financiert (samen met de andere deelnemers) de verbonden partij. Mocht de verbonden partij onverhoopt failliet gaan of zijn financiële verplichtingen niet na kunnen komen, dan is de gemeente aansprakelijk;
- de gemeente is (via bijvoorbeeld de burgemeester, een collegelid of een raadslid) vertegenwoordigd in het bestuur van de verbonden partij.
Een belangrijk onderscheid is het verschil tussen publiekrechtelijke en privaatrechtelijke verbonden partijen. Daarnaast bestaat er nog een mengvorm, de zogenaamde publiek-private samenwerkingsverbanden (PPS-constructies). Hieronder wordt in het kort op de juridische verschillen ingegaan.
Publiekrechtelijke verbonden partijen
Bij publiekrechtelijke verbonden partijen gaat het vooral om gemeenschappelijke regelingen. Gemeenschappelijke regelingen voeren vaak primaire gemeentelijke taken uit. Dikwijls hebben deze een uitvoerend karakter, maar er zijn ook gemeenschappelijke regelingen waarin beleid wordt afgestemd of bepaald.
Gemeenschappelijke regelingen vormen een verlengd lokaal bestuur waarbij de vrijwilligheid van de samenwerking voorop staat (maar voor sommige taken is door de wetgever verplichte samenwerking opgelegd, denk hierbij bijvoorbeeld aan de veiligheidsregio en de omgevingsdienst).
De gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam is de ‘zwaarste’ en meest voorkomende vorm: deze regeling heeft – als enige – rechtspersoonlijkheid en een algemeen bestuur (vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten), dat het dagelijks bestuur controleert. Gemeenten kunnen aan dit openbaar lichaam in principe alle gemeentelijke taken en bevoegdheden overdragen.
Privaatrechtelijke verbonden partijen
Bij privaatrechtelijke verbonden partijen gaat het met name om stichtingen en vennootschappen.
Publiek-private samenwerking (PPS)
Het publiek- private samenwerkingsverband (PPS) is een bijzondere vorm van een verbonden partij, omdat naast de overheid ook private partijen deelnemen. Een veel voorkomend voorbeeld van een PPS zien we in lokale gebiedsontwikkeling.
Overzicht verbonden partijen
Neder-Betuwe neemt deel in twaalf verbonden partijen, waarvan negen gemeenschappelijke regelingen.
Gemeenschappelijke regelingen
Onze gemeenschappelijke regelingen zijn:
- Veiligheidsregio Gelderland-Zuid
- Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) Gelderland-Zuid
- Regio Rivierenland
- Afvalverwijdering Rivierenland (Avri)
- Omgevingsdienst Rivierenland (ODR)
- Regionaal Archief Rivierenland
- Recreatieschap Nederrijn, Lek en Waal
- Industrieschap Medel
- Werkzaak Rivierenland
Wij zijn wettelijk verplicht voor onze gemeenschappelijke regelingen een Register gemeenschappelijke regelingen bij te houden. Daar vindt u per gemeenschappelijke regeling meer informatie.
Overige verbonden partijen
Naast bovengenoemde verbonden partijen participeert Neder-Betuwe in drie andere partijen:
- Casterhoven, een publiek-private samenwerking. Kijk voor meer informatie op www.casterhoven.nl.
- Waterbedrijf Vitens, een vennootschap. Kijk voor meer informatie op www.vitens.nl.
- Bank Nederlandse Gemeenten, een vennootschap. Kijk voor meer informatie op www.bng.nl.