We leven in een onrustige wereld vol met zowel bekende als onbekende dreigingen. Zo weten we dat door klimaatverandering de risico’s van extreem weer groter worden. Tropische hoosbuien of langdurige droogte in ons kikkerlandje worden steeds ‘normaler’. Daar bereiden we ons ook op voor door middel van dijkverhogingen enerzijds en het vasthouden van water in droge periodes anderzijds. Maar er zijn ook andere, minder direct zichtbare dreigingen zoals computerhacks  of gerichte drone-aanvallen die bijvoorbeeld geldverkeer of verkeerscentrales kunnen platleggen, of nog erger, uitval van elektriciteit en internet kunnen veroorzaken.

We zijn in onze gespecialiseerde en geautomatiseerde samenleving de afgelopen jaren steeds kwetsbaarder geworden. Geen telefoon, geen verwarming, geen vervoer, geen koeling of diepvries, we kunnen het ons niet voorstellen, en zijn daar (gelukkig) ook niet elke dag mee bezig. Maar als het zich toch voordoet, wat dan? Zijn wij voorbereid op verstoring van ons gangbare leventje en zijn wij dan weerbaar?

Kunt u overleven wanneer u bijvoorbeeld drie dagen de deur niet uit mag? Hebt u drinkwater en voldoende voedsel in huis, en nog een radio die op batterijen draait? En hebt u een zaklamp (met de juiste batterijen) in huis, en kaarsen, lucifers, medicijnen? Hebt u nog enig contant geld in de portemonnee als digitaal betalen niet meer kan?

Het zijn tamelijk eenvoudige, kleine maatregelen die wij allemaal gewoon kunnen nemen om in geval van nood de eerste dagen ‘onder de pannen’ te zijn maar ook elkaar te kunnen helpen. Dit is in eerste instantie een kwestie van zelfredzaamheid. Het is niet de overheid die uw ‘noodpakketje’ organiseert en rondbrengt.

Mijn taak, als burgemeester en eerste verantwoordelijke voor openbare orde en veiligheid is om af te wegen wat de overheid in een crisis kan en moet regelen en wat burgers zelf kunnen doen. Daarom overleg ik regelmatig en intensief met collega’s en met vertegenwoordigers van brandweer, politie, leger, Rijkswaterstaat, energiemaatschappijen en gezondheidszorg over de scenario’s in noodsituaties.

U zult wel denken, wat een zware kost in deze donkere maanden vol lichte feestvreugde. Ik wil u niet bang maken en dat is ook niet direct nodig, want we kunnen samen heel veel aan. Toch is het goed dat we ons er van bewust zijn dat er in deze tijd risico’s bestaan waarop we ons zo goed mogelijk moeten voorbereiden. Gedeeltelijk ligt de verantwoordelijkheid daarvoor bij de overheid en daar mag u, terecht, ook op rekenen. Maar het is inderdaad een gedeelde verantwoordelijkheid: gedeeld met u als burger. Ik noem dat: samenredzaamheid.

Jan Kottelenberg,
uw burgemeester